هفت دقیقهی برج بازخوانی بهار علیزاده از بازخوانی بهرام اردبیلی از هفتپیکر نظامی
بهارعلیزاده – شاعر، نقاش و پرفورمر است
«هفت دقیقه‌ي برج/ بازخوانی بازخوانی بهرام اردبیلی از هفتپیکر نظامی» یک طرح هفت اپیزودی از بهار علیزاده در قالب پرفورمنس‌آرت است که نخستین اپیزود آن آذر 1394 در موزه‌ی هنرهای معاصر تهران اجرا شد. ایده‌ی این طرح برقراری نسبت است میان پرفورمنس‌آرت (بهعنوان یکی از نمودهای پست‌مدرنیسم) و «هفتپیکر» نظامی گنجوی (بهعنوان یکی از مهم‌ترین آثار تاریخ ادبیات فارسی) با تکیه بر «هفتپیکر» بهرام اردبیلی – اثری از جریان «شعر دیگر» که در ادامه‌ي جریان موج نو در شعر، داستان، نقاشی، تئاتر و سینمای ایران، هم‌زمان با نخستین بارقه‌های گذار از مدرنیسم به پست‌مدرنیسم در اروپا، شکل گرفت. هفتپیکر بهرام اردبیلی خود خوانشی تلفیقی‌‌ست از «هفتپیکر» نظامی (در فرم) و «لیلی و مجنون» نظامی (در محتوا) و هدف از طراحی «هفت‌دقیقه‌‌ی برج»، افزودن وجهی اجرایی به این رابطه‌ی بینامتنی‌ست. طرح کلی «دقیقهی یک» از «هفت‌دقیقه‌‌ی برج» که پیش از اجرا در اختیار مخاطبان نیز قرار گرفت بدین شرح است:
دقیقهی یک هفت بانو با ردایی به رنگ یکی از هفت گنبد نظامی، در حلقه‌ای به دور یک میت نشسته باشند و هریک قطعه‌ای از هفتپیکر اردبیلی را با جوهری به رنگ رداشان بر صفحه‌ای سپید کتابت کنند. کتابتِ هر قطعه که تمام شد، بانو بانوی دیگری بر جای خود بنشاند و جوهر و ردا به او بسپارد و این تا کتابت هر هفت قطعه در هر هفت جا، دوام آرَد. میت کفن‌پوش باشد و بر کفنش این سطرها: هفت دراوزه‌ی آسمان/ از آنِ هفت‌پیکرِ ناظم/ من اگر کفنی داشتم/ نگاه لیلا می‌کردم و می‌مردم. از آغاز تا پایان، ابیاتی از هفتپیکر نظامی را یک شاعر به صدای رسا بخواند. از آن‌جا که اغلب آثار «شعر دیگر»، بیشتر دیداری و کمتر شنیداری‌اند، به این معنا که ویژگی‌های بصری آنها شامل جای‌گیری کلمات، سجاوندی و نحوه‌ی تقطیع، در میزان دریافت مخاطب بسیار تاثیرگذار است، در این اجرا هفت نفر به سنت «هفتپیکر» نظامی بر هفت جایگاه رنگین، بهعنوان نمادهایی از هفت گنبد در منظومه‌ی نظامی، مینشینند و با قلمهایی به همان رنگ، «هفتپیکر» بهرام اردبیلی را کتابت می‌کنند؛ درواقع آنها «هفتپیکر» نظامی را میشنوند اما هفتپیکر بهرام اردبیلی را می‌نویسند؛ گویی اشعار نظامی از صافی مخاطبان عبور کرده، به «هفتپیکر» بهرام اردبیلی تبدیل میشود، شاید چیزی شبیه به همان روندی که بهرام اردبیلی در نوشتن این قطعات تجربه کرده است. از آن‌جا که اردبیلی و باقی شاعران «شعر دیگر» به اندازه‌ي انسان امروز، معاصر بوده‌اند و آثار آنها تا امروز، پس از گذشت پنجاه سال از انتشارشان، کمتر درک شده است، یک مدیای معاصر همچون پرفورمنس‌آرت می‌تواند نسبت خوبی میان مخاطب امروز و شیوه‌ي شاعرانه‌ی آنها برقرار کند. همچنین این اجرا درواقع معرفی بهرام اردبیلی به کسانی‌ست که کمتر او را میشناسند و «رونویسی» اشعار او به‌وسیله‌ی مخاطبان، درواقع تاکیدی‌ست بر لزوم انتشار «درست» آنها. این پرفورمنس با نظامی‌خوانی ح. هاتف و همراهی هدی هاشمی، ستاره افضلی، منیره غازی، نسترن زارعی، مریم مهرآبادی و رضوانه منافی بهعنوان هفت بانوی نخستین، در قالب رویداد «سی پرفورمنس، سی هنرمند، سی روز» به کیوریتوری امیر راد، 29 آذر 1394 در گالری پنجِ موزه‌ی هنرهای معاصر تهران اجرا شد.
الفما بخش شعر چندرسانه ای
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *
Δ
تمامی حقوق برای نشریه الفما و استودیو خلاقیت و ارتباطات بصری ویرا (www.veeradesign.com) محفوظ است . هرگونه استفاده از محتوی سایت: متن ها، تصاویر، آثار هنری فقط با اجازه رسمی از الفما و صاحب اثر مقدور است.
